Roje dronów obsługiwanych przez systemy wyposażone w sztuczną inteligencję to technologia, która zmieni pole walki – oceniają eksperci i przyglądają się, jak wykorzystywana jest w wojnie Rosji z Ukrainą po obu stronach konfliktu.
Drony, które można kontrolować z użyciem systemów wyposażonych w sztuczną inteligencję zmienią pole walki – twierdzą eksperci cytowani przez dziennik „Financial Times”.
Jak pisze londyńska gazeta, obecnie firmy rozwijające tę technologię stawiają przede wszystkim na systemy, które pozwalają na koordynację działania dronów poruszających się w grupach tak, aby mogły wydajnie atakować pozycje wroga.
Siła roju
Jednym z rozwiązań, które pozwala na sprawne organizowanie dronów, jest Nemyx – system rozwijany przez niemiecki startup Auterion. Pozwala on, jak czytamy, na włączenie do roju dronów każdego kompatybilnego z oprogramowaniem urządzenia.
Do końca tego roku 33 tys. zestawów Auterionu trafi do broniącej się przed Rosją Ukrainy w ramach kontraktu z Pentagonem – pisze „FT” i podkreśla, że do tej pory technologia ta nie była testowana na rzeczywistym polu walki. Niemiecki system ma pozwolić Ukraińcom tworzyć roje dronów i koordynować ich ataki zdalnie, w bardzo efektywny sposób wzmacniając obronę.
Siła roju polega na tym, że pojedynczy żołnierz może sterować wieloma dronami, pozwalając na rozbudowę strategii ataku – zwraca uwagę dziennik i zauważa, że to także możliwość sprawnego budowania przewagi nad broniącym się przeciwnikiem.
Pierwsze eksperymenty z rojami dronów na dużą skalę rozpoczęły się w ramach amerykańskiej Marynarki Wojennej w 2016 roku, dobrymi wynikami działania rojów dronów chwaliły się też Chiny, które pierwszy raz pokazały je w 2017 r.
Ukraińska technologia na polu walki
Eksperymenty z technologiami dronowymi trwają przede wszystkim w Ukrainie, która postawiła na nie ze względu na efektywność i koszty ich rozwoju. Jedną z firm, które rozwijają systemy pozwalające na operowanie rojami dronów, jest Swarmer z Kijowa. Jak twierdzi spółka, jej technologie zostały już wykorzystane na polu walki w ponad 82 tys. operacji.
Według współzałożyciela Swarmera Serhija Kurpijenki, inteligentny rój dronów można porównać do żywego organizmu. Drony komunikują się ze sobą, dzięki sztucznej inteligencji decydując właściwie autonomicznie o tym, jaki obrać kierunek lotu i w jaki sposób wykonać zadaną operację – opowiada w rozmowie z „FT”.
Kurpijenko wskazuje, że dla działania takich systemów kluczowe są autonomia i automatyzacja ich działania. Technologie pozwalające na wykorzystanie dronów w rojach muszą być gotowe na to, aby odpowiadać w czasie rzeczywistym na zmianę priorytetów dowodzącego operacją, jak i uwzględniać zmieniające się okoliczności oraz np. nowe informacje, które mogą mieć wpływ na konkretne polecenia i rozkazy.
Dlaczego roje dronów to technologie szczególnie wydajnie rozwijane w Ukrainie? Przede wszystkim ze względu na dużą dostępność danych bojowych, które mogą być wykorzystywane do szkolenia tego rodzaju systemów.
Rosja nie próżnuje
Byłoby błędem pisać wyłącznie o technologiach dronowych rozwijanych na Zachodzie i wykorzystywanych do efektywnych operacji w Ukrainie.
Z technologii dronowych pozwalających na ofensywne użycie bezzałogowców w grupach korzysta również Rosja, posługująca się głównie Szachedami.
Drony te to irański projekt, a ich ostatni „występ” to naruszenie przestrzeni powietrznej Rumunii i wcześniej, Polski.
W przypadku Rumunii do naruszenia przestrzeni powietrznej tego kraju doszło w sobotę, kiedy nad terytorium państwa znalazł się jeden rosyjski dron Geran. Był on przez niemal godzinę śledzony przez rumuńskie siły powietrzne wykorzystujące myśliwce F-16. Rosyjski bezzałogowiec, który przez ten czas latał nad wschodnią granicą kraju, samodzielnie opuścił przestrzeń powietrzną Rumunii. Piloci zdecydowali się nie eliminować rosyjskiego drona, mimo, że mieli pozwolenie na to, aby to zrobić.
To pierwsze tego typu naruszenie przestrzeni powietrznej Rumunii przez rosyjski obiekt.
Krytyka systemów dronowych z AI
Według niektórych specjalistów, choć roje dronów sterowane przez systemy wyposażone w sztuczną inteligencję to dziś efektywny środek bojowy, szerokie użycie tego rodzaju broni rodzi wątpliwości etyczne.
Chodzi przede wszystkim o przesunięcie granic ludzkiej kontroli i decyzyjności na polu bitwy – odnosząc się do wcześniej cytowanego Serhija Kurpijenki, w kontekście rozwoju technologii dronowych istotne są autonomia i automatyzacja, co sprawia, że więcej decyzji o działaniach bojowych oddawane jest „w ręce” systemu, niż to miało do tej pory, a rola człowieka ogranicza się do kontroli i nadzoru nad jego działaniem.
Warto wspomnieć, że prawo międzynarodowe zabrania wykorzystania broni, które byłyby w pełni autonomicznie sterowane przez sztuczną inteligencję bez nadzoru ze strony człowieka, a regulacje w tym obszarze od lat są przedmiotem sporów i kontrowersji na arenie międzynarodowej.
