W ostatnich latach Chiny znacznie rozszerzyły swoją działalność wywiadowczą, co wywołuje rosnące zaniepokojenie wśród zachodnich rządów.
W ostatnich latach Chiny znacznie rozszerzyły swoją działalność wywiadowczą, co wywołuje rosnące zaniepokojenie wśród zachodnich rządów. Chociaż szpiegostwo to nic nowego na arenie międzynarodowej, to skala chińskich operacji wywiadowczych osiągnęła niespotykany dotąd poziom, co zmusza agencje wywiadowcze i prywatne przedsiębiorstwa na Zachodzie do wzmożonej czujności.
Jak pisze dziennik „Wall Street Journal”, rzadko już zdarza się tydzień, w którym nie pojawia się w przestrzeni publicznej ostrzeżenie jednej z zachodnich agencji wywiadowczych dotyczące działalności ChRL.
Chińska strategia szpiegowska
Od czasu dojścia do władzy w 2012 r. prezydent Chin Xi Jinping, zainicjował szeroko zakrojoną kampanię mającą na celu ochronę interesów narodowych Chin, angażując w nią zarówno agencje rządowe, jak i prywatne firmy oraz zwykłych obywateli. W efekcie powstał gigantyczny aparat wywiadowczy, którego zasięg i skuteczność przytłaczają zachodnie służby.
Chiny wykorzystują różnorodne techniki szpiegowskie, od tradycyjnych metod wywiadowczych po zaawansowane cyberataki ukierunkowane na pozyskiwanie istotnych z punktu widzenia operacji wywiadowczych danych.
Przykładem tego jest ostatni miesiąc. Chińska firma powiązana z rządem zhakowała ponad 260 tysięcy urządzeń internetowych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i innych krajach. Innym przykładem są chińskie żurawie portowe, które rzekomo zostały wyposażone w technologię pozwalającą na zdalną kontrolę przez Pekin.
Reakcje Zachodu
Agencje wywiadowcze w Europie i Stanach Zjednoczonych od dawna ostrzegają przed zagrożeniami płynącymi z chińskiej działalności szpiegowskiej, jednak walka z tym zjawiskiem przypomina syzyfową pracę – twierdzi cytowany przez dziennik ekspert ds. bezpieczeństwa narodowego Calder Walton.
Chiny są już głęboko zakorzenione w globalnej gospodarce, a wiele krajów zachodnich nie może sobie pozwolić na nałożenie na nie surowych sankcji, które mogłyby zaszkodzić ich własnym gospodarkom.
Przykładem wyzwań, przed jakimi stają zachodnie rządy, jest brak możliwości efektywnego szpiegowania Chin. Chiński aparat wywiadowczy jest zdecentralizowany, co utrudnia jego przenikanie. Chińscy szpiedzy natomiast działają w ramach licznych agencji i firm, które często operują niezależnie od siebie, co sprawia, że ich działania wydają się być chaotyczne i trudne do monitorowania.
Zagrożenia
Chińskie działania wywiadowcze nie ograniczają się jedynie do kradzieży tajemnic przemysłowych czy militarnych. Coraz częściej pojawiają się doniesienia o próbach infiltracji infrastruktury krytycznej na Zachodzie.
FBI poinformowało, że chińscy hakerzy przejęli kontrolę nad setkami routerów w USA i wykorzystywali je do infiltracji sieci wodociągowych oraz energetycznych.
Z kolei, w związku z rosnącym napięciem wokół Tajwanu, istnieje realna obawa, że Chiny mogą przeprowadzić atak na infrastrukturę USA w ramach działań prewencyjnych, gdyby Stany Zjednoczone postanowiły bronić terytorium wyspy. Pisaliśmy o tym m.in. tutaj.
Reakcja na chińską działalność szpiegowską w dużej mierze opiera się na ostrzeżeniach i zwiększonej czujności.
Wiele zachodnich uniwersytetów i instytucji badawczych zostało ostrzeżonych o ryzyku współpracy z chińskimi konsultantami czy uczelniami, które mogą wykorzystywać takie relacje do kradzieży własności intelektualnej. Agencje wywiadowcze i różne służby, jak brytyjskie MI5, prowadzą kampanie informacyjne w celu uświadomienia firmom i instytucjom potencjalnych zagrożeń.
Xi Jinping i polityka bezpieczeństwa narodowego
Podstawą działań szpiegowskich Chin jest dążenie Xi Jinpinga do umocnienia swojej władzy.
W swoich publicznych wypowiedziach Xi wielokrotnie odnosił się do upadku Związku Sowieckiego jako przestrogi przed osłabieniem władzy komunistycznej w Chinach. W tym celu w 2014 r. powołał do życia komisję ds. bezpieczeństwa narodowego, której zadaniem jest centralizacja działań na rzecz ochrony interesów państwa.
Chińskie służby wywiadowcze działają na szeroką skalę, zbierając dane dotyczące zarówno militariów, jak i technologii i jak twierdzi „WSJ”, skalą tej działalności mogą zawstydzić ZSRR z czasów zimnej wojny.
Wywiad chiński angażuje się także w próby wpływania na politykę wewnętrzną innych krajów. Na przykład, kanadyjskie służby wywiadowcze poinformowały, że Chiny próbowały ingerować w wybory federalne, przewożąc chińskich studentów, aby zagłosowali na kandydatów sprzyjających Pekinowi.
Wyzwania dla przyszłości
Chiny są dla Zachodu szczególnym wyzwaniem ze względu na swoje znaczenie gospodarcze. W przeciwieństwie do innych autorytarnych reżimów, takich jak Iran czy Rosja, Chiny są kluczowym partnerem handlowym wielu krajów, a sankcje wobec Pekinu mogłyby zaszkodzić ich własnym interesom.
Dodatkowo, ze względu na rozmiar chińskiego programu wywiadowczego, który według szacunków niektórych agencji może obejmować nawet 600 tysięcy osób, walka z chińskim szpiegostwem jest niezwykle trudna. Według szefa FBI Christophera Wraya, chiński program jest większy niż wszystkie te realizowane przez inne znaczące kraje razem wzięte.
Z drugiej strony, coraz częściej pojawiają się obawy, że wzrost agresywnej polityki Pekinu może prowadzić do niezamierzonych incydentów. CIA obawia się, że jeśli chiński wywiad będzie dostarczał Xi Jinpingowi niewiarygodnych informacji, podobnie jak to miało miejsce w przypadku Rosji i Ukrainy, Chiny mogą podjąć działania wyprzedzające wobec infrastruktury krytycznej innych państw, co może doprowadzić do konfliktu.
Chińskie działania wywiadowcze są jednym z najważniejszych wyzwań dla bezpieczeństwa narodowego Zachodu.
Pomimo prób ograniczenia wpływów Pekinu, Chiny wydają się być coraz bardziej zdeterminowane, aby wzmocnić swoją pozycję na arenie międzynarodowej, niezależnie od kosztów.
Jak długo Zachód będzie w stanie balansować między współpracą gospodarczą a ochroną swoich interesów, pozostaje kwestią otwartą.
