Już wkrótce ruszy nowe Centrum Odwoławcze dla użytkowników mediów społecznościowych w Europie. Umożliwi ono odwołanie się od decyzji platform takich jak Facebook, YouTube czy TikTok. To skutek wdrożenia przepisów Aktu o usługach cyfrowych (DSA).
W Dublinie powstaje nowe forum, które umożliwi użytkownikom mediów społecznościowych, takich jak Facebook, YouTube i TikTok, odwoływanie się od decyzji platform dotyczących usuwania postów lub pozostawiania treści, które mogą naruszać regulaminy.
Jest to odpowiedź na rosnącą potrzebę zapewnienia przejrzystości oraz ochrony praw użytkowników w kwestii moderacji treści. Platforma ta, zatwierdzona przez irlandzkie organy regulacyjne, działa w ramach przepisów Unii Europejskiej dotyczących usług cyfrowych, znanych jako Akt o usługach cyfrowych, czyli Digital Services Act (DSA). Więcej o tej pakietowej regulacji, pisaliśmy na naszych łamach m.in. tutaj.
Centrum Odwoławcze – nowy mechanizm rozwiązywania sporów
Centrum Odwoławcze rozpocznie działalność jeszcze przed końcem bieżącego roku. Będzie ono działać na zasadzie pozasądowego organu rozstrzygania sporów dotyczących moderacji treści na platformach społecznościowych – podaje agencja Associated Press.
Decyzje tego ciała będą dotyczyć przypadków związanych z różnorodnymi problemami, od mowy nienawiści, przez przemoc, po nękanie i inne formy naruszeń. Nowy mechanizm ma stanowić istotny element ochrony praw obywateli Unii Europejskiej w kontekście decyzji podejmowanych przez największe platformy cyfrowe, pochodzące głównie z USA i do tej pory sprawnie unikające zaangażowania się w kwestie przestrzegania lokalnych regulacji, jak i odpowiedzialności za treści oraz użytkowników.
Wprowadzenie Centrum Odwoławczego jest częścią szerszych zmian regulacyjnych wynikających z Digital Services Act.
DSA jest kompleksowym zestawem regulacji mających na celu zobowiązanie firm technologicznych i platform mediów społecznościowych do bardziej odpowiedzialnego zarządzania treściami, które pojawiają się w ich serwisach.
Jednym z kluczowych elementów DSA jest zobowiązanie platform do współpracy z organami rozstrzygającymi spory, które będą mediować w przypadkach dotyczących usuwania lub pozostawiania treści.
Centrum Odwoławcze, zgodnie z tą regulacją, będzie miało prawo do podejmowania decyzji w imieniu użytkowników, a także przekazywania danych dotyczących sporów do organów regulacyjnych i badaczy w celu identyfikacji systemowych zagrożeń dla użytkowników mediów społecznościowych.
Jak będzie działać Centrum Odwoławcze?
Centrum, choć w wielu aspektach przypomina funkcjonowanie istniejącej Rady Nadzorującej Meta (Oversight Board), będzie musiało rozstrzygać wszystkie zgłoszone przypadki, co odróżnia je od organu koncernu, który wybiera tylko najważniejsze swoim zdaniem sprawy.
Decyzje Centrum nie będą jednak prawnie wiążące dla platform, co oznacza, że nawet jeśli Centrum zdecyduje na korzyść użytkownika, platforma nie będzie zmuszona do natychmiastowego podjęcia działań. Użytkownicy, którzy wygrają swoje spory, otrzymają zwrot symbolicznej opłaty za wniesienie sprawy – wynoszącej 5 euro.
Centrum Odwoławcze będzie rozpatrywać sprawy dotyczące treści z różnorodnych obszarów, od polityki po lokalne konflikty. W pierwszej fazie działalności, Centrum będzie zajmować się sprawami użytkowników największych platform, takich jak Facebook, YouTube i TikTok, z planami rozszerzenia działalności na inne platformy.
Skąd pieniądze?
Działalność Centrum jest finansowana z opłat pobieranych zarówno od firm technologicznych, jak i od użytkowników. Platformy, takie jak Facebook, będą zobowiązane do uiszczenia opłaty w wysokości 95 euro za każdą sprawę, którą rozpatruje Centrum.
Jednocześnie dla użytkowników wprowadzono symboliczne opłaty w wysokości 5 euro, które mają zapobiec nadużywaniu systemu przez zgłaszanie bezpodstawnych skarg. Dla użytkowników, których sprawy zostaną rozstrzygnięte na ich korzyść, jak już wspomnieliśmy – przewidziano zwrot kosztów.
Jakie korzyści dla użytkowników?
Wprowadzenie Centrum Odwoławczego oznacza dla użytkowników UE nowe możliwości obrony swoich praw. Dotychczas decyzje podejmowane przez platformy takie jak Facebook, YouTube czy TikTok były często nieprzejrzyste, a procedury odwoławcze mało skuteczne. Nowy system umożliwia każdemu użytkownikowi wniesienie odwołania w terminie do 90 dni od podjęcia decyzji przez platformę, przy czym w wielu przypadkach decyzje te będą podejmowane szybciej.
Dodatkowo, zatrudnieni przez Centrum eksperci mają dysponować wiedzą na tematy charakterystyczne dla konkretnych regionów i sprawnie poruszać się w rzeczywistości języków krajów członkowskich – nie zaś tylko w uniwersum języka angielskiego, co pozwoli na lepsze zrozumienie kontekstu sporów oraz skuteczniejsze ich rozstrzyganie. Do tej pory moderacja w językach krajów, które nie są uważane przez Metę za najważniejsze rynki, była co najmniej kulawa – koncern nie inwestował środków w zespoły wykształcone do radzenia sobie z tego rodzaju problemami, a decyzje podejmowane przez zautomatyzowane systemy moderacji są często obojętne na specyficzne dla danego języka i kraju konteksty kulturowe czy znaczeniowe.
Wątpliwości wokół Centrum
Centrum Odwoławcze to inicjatywa, która cieszy się pozytywnym odbiorem. Grupy takie jak Real Facebook Oversight Board wyrażają jednak zastrzeżenia dotyczące skuteczności działania tego ciała oraz jego wpływu na rzeczywiste zmiany w polityce moderacyjnej platform.
Decyzje Centrum, nie będąc wiążące, mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów w zakresie zmniejszenia nadużyć moderacyjnych. Niemniej jednak, wielu ekspertów uznaje, że wprowadzenie DSA i powołanie Centrum Odwoławczego to krok w dobrym kierunku, który zapewnia większą przejrzystość i ochronę praw użytkowników.
